Македонија
Анализа на загадувањето на воздухот во Скопје во последните 10 години

Во изминатата деценија, Скопје се соочуваше со сериозен проблем на загадување на воздухот, што имаше значително влијание врз здравјето на граѓаните и животната средина. Според податоците од Министерството за животна средина и просторно планирање, во 2017 година, Скопје беше меѓу десетте најзагадени градови во Европа.
Клучни загадувачки супстанци
Главните загадувачки супстанци во Скопје вклучуваат:
- Суспендирани честички (PM10 и PM2.5): Овие честички се најголемиот извор на загадување во Скопје. Според извештајот на Министерството за животна средина и просторно планирање, во 2015 година, просечната годишна концентрација на PM2.5 во општина Центар изнесувала 40,14 μg/m³, а во општина Карпош 50,51 μg/m³.
- Азотни оксиди (NOx/NO2): Патниот сообраќај е главен извор на овие загадувачи. Според извештајот на Министерството за животна средина и просторно планирање, во 2015 година, просечната годишна концентрација на NO2 во општина Центар изнесувала 40,14 μg/m³, а во општина Карпош 50,51 μg/m³.
- Јаглерод моноксид (CO): Главно потекнува од сообраќајот и согорувањето на биомаса.
Трендови во последните 10 години
Според извештајот на Министерството за животна средина и просторно планирање, во периодот од 2005 до 2015 година, концентрациите на PM10 и PM2.5 останале на високо ниво без значителен тренд на опаѓање.
Влијание врз здравјето
Аерозагадувањето е главниот причинител на над 1.300 смртни случаи годишно во Македонија и зголемен број на лица со респираторни заболувања.
Преземени мерки и препораки
Во 2015 година, Министерството за животна средина и просторно планирање донесе Програма за намалување на аерозагадувањето, која вклучува мерки за намалување на емисиите од секторите греење, транспорт и индустрија.
За подобрување на квалитетот на воздухот, потребно е:
- Подобрување на јавниот превоз: Инвестирање во еколошки превозни средства и поттикнување на користење на јавен превоз.
- Промоција на обновливи извори на енергија: Поддршка за домаќинствата да преминат на чисти извори на енергија за греење.
- Засилена контрола на индустријата: Редовни инспекции и примена на строги еколошки стандарди.
Заклучок
Загадувањето на воздухот во Скопје претставува сериозен предизвик кој бара координирани напори од сите засегнати страни. Преземањето на ефективни мерки и континуирано следење на квалитетот на воздухот се клучни за подобрување на животната средина и здравјето на граѓаните.